Juul w pigułce

Jeśli dotąd nie zetknęliście się z żadną książka Jespera Juula, to ta jest najwłaściwsza na początek. „Zamiast wychowania” to książka w formie wywiadu z autorem, w której znajdziemy właściwie wszystkie tematy, które Juul porusza w innych swoich książkach. Tu podane są w formie skrótowej, wyciągnięta jest ich sama esencja, co zupełnie nie przeszkadza w odbiorze. To po prostu Juul w pigułce.

Kim jest Jesper Juul?

Jesper Juul to duński pedagog i terapeuta rodzinny, założyciel FamilyLab International, instytucji kształcącej specjalistów w dziedzinie pomagania rodzinom na całym świecie. To właśnie jemu zawdzięczamy odejście od tradycyjnie pojmowanego wychowania opartego o autorytarny system kar i nagród oraz bezwzględne posłuszeństwo i przemoc fizyczną i psychiczną. Jest jednym z filarów filozofii Rodzicielstwa Bliskości, czyli rodzicielstwa opartego na więziach oraz Porozumienia Bez Przemocy. Jego książka „Twoje kompetentne dziecko” to światowy bestseller, który zmienił podejście do rodzicielstwa i relacji rodzinnych. Juul jest jednym z najbardziej cenionych na świecie specjalistów od wychowania. Zmarł w 2019 roku, pozostawiając po sobie ogromną spuściznę intelektualną.

W książce „Zamiast wychowania” Juul opowiada o swoim dzieciństwie i doświadczeniach, które go ukształtowały. Wychowywał się w typowej dla tamtych czasów rodzinie, gdzie matka „grała rolę matki” zamiast być dostępną i kochającą mamą, zaś nieobecny ojciec był najwyższym autorytetem, którego nie można podważać. W skrócie można powiedzieć, że główną zasadą w tej rodzinie było przysłowie „dzieci i ryby głosu nie mają”. Z ust rodziców nigdy nie usłyszał:

Jesteś ważny po prostu dlatego, że jesteś

Najważniejszym przesłaniem książki jest to, by traktować swoje dziecko poważnie, jak równorzędnego partnera i kochać je za to, że po prostu jest, bez ciągłego korygowania i naginania pod własne wyobrażenia. Ważne jest to, by dziecko czuło się naprawdę kochane – nie wystarczy jedynie mówić, że się je kocha. Juul pokazuje, jak rozmawiać z dzieckiem, by rozmowa była dialogiem i przynosiła rezultaty, jak rozwiązywać konflikty i radzić sobie z agresją, ale także jak stawiać granice i mówić „nie”, jak troszczyć się o siebie. Trochę miejsca poświęcone jest także relacjom w rodzinie (także między rodzicami) oraz szkole. Książka napisana jest przyjaznym językiem, nie ma tu niezrozumiałych czy trudnych pojęć z zakresu psychologii czy pedagogiki. Pytania i odpowiedzi są rzeczowe, poparte przykładami z praktyki Juula i podzielone na kilka działów.

Myślę, że osoby zaawansowane w pracach Juula nie znajdą tu nic odkrywczego, za to ci, którzy jeszcze po niego nie sięgnęli, poczują efekt wow. To tytuł z serii „książki, które powinno się rozdawać na szkole rodzenia”. Książka jest dość krótka (audiobook, którego słuchałam, miał 3 godziny 45 minut), więc bardzo łatwo ją sobie przyswoić, jak również wracać do niej w trudnych chwilach. Polecam bardzo, jak i wszystkie pozostałe książki Jaspera Juula.